Φίδια ερωτήσεις και απαντήσεις

Μπορούν τα φίδια να μυρίσουν?
Ναι, αλλά το κάνουν με πολύ διαφορετικό τρόπο από οποιοδήποτε άλλο είδος. Κάθε φορά που βγάζει τη γλώσσα του συλλέγει μικρά κομμάτια του αέρα και όταν την επιστρέφει στο στόμα του τα αναλύει. Αυτή είναι μια ικανότητα που το έχουν όλα τα ζώα, όμως μόνο τα ερπετά τη χρησιμοποιούν.

Τα φίδια ακούνε?
Ναι, αλλά με διαφορετικό τρόπο απ’ ότι εμείς. Ουσιαστικά το σώμα του αντιλαμβάνεται τις δονήσεις που δημιουργούνται στο περιβάλλοντα χώρο.

Τα φίδια κοιμούνται?
Φυσικά και κοιμούνται όπως όλα τα υπόλοιπα ζώα, απλά δεν έχουν βλέφαρα για να τα κλείσουν.

Γιατί το φίδι δεν ανοιγοκλείνει τα μάτια του?
Τα φίδια δεν έχουν βλέφαρα. Τα μάτια τους προστατεύονται από ένα παχύ και διαφανές στρώμα δέρματος.

Μπορεί ένα φίδι να δει μέσα στο σκοτάδι?
Ναι, για την ακρίβεια έχει υπέρυθρη όραση που του επιτρέπει να «βλέπει» την θερμοκρασία που εκπέμπουν όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί. 

Πέφτουν τα φίδια σε χειμερία νάρκη?
Όχι ακριβώς. Τα ζώα που πέφτουν σε χειμερία νάρκη, όπως οι αρκούδες, κοιμούνται σε όλη τη διάρκεια του χειμώνα και ξυπνάνε την άνοιξη. Τα φίδια ξυπνάνε περιστασιακά μέσα στο χειμώνα για να τραφούν. Αλλάζει όμως ο μεταβολισμός τους και τρέφονται πολύ λιγότερο στο κρύο απ’ ότι στη ζέστη.

Μπορεί ένα φίδι να εκπαιδευτεί ?
Όχι. Ένα φίδι δεν έχει την εγκεφαλική ικανότητα να εκπαιδευτεί όπως ένα σκύλος. Το φίδι όμως μπορεί να εξημερωθεί, εννοώντας ότι μπορεί να συνηθίσει την ανθρώπινη παρουσία.

Τα φίδια γεννάνε αυγά ή μωρά?
Και τα δυο. Σαν γενικό κανόνα οι πύθωνες και τα περισσότερα άλλα είδη φιδιών γεννάνε αυγά, ενώ οι βόες γεννάνε μωρά.

Γιατί το φίδι έχει διχαλωτή γλώσσα?
Η κατασκευή της γλώσσας του φιδιού είναι τέτοια ώστε να συλλέγει και να «γεύεται» μικρά κομμάτια του αέρα. Με αυτό τον τρόπο μπορεί να μυρίσει το περιβάλλον χώρο του.

Τι τρώνε τα φίδια?
Τα φίδια είναι σαρκοφάγα ζώα. Τρώνε ολόκληρα θηράματα και όχι μόνο μέρη από αυτά για να παίρνουν όλες τις βιταμίνες. Τα κατοικίδια φίδια τρώνε τρωκτικά, τα μικρά φίδια τρώνε ποντίκια τα μεγαλύτερα αρουραίους και τα ακόμα πιο μεγάλα τρώνε κουνέλια.

Γιατί έχουν τα φίδια φολίδες?
Οι φολίδες χρησιμοποιούνται για να συγκρατείται  η υγρασία κοντά στο σώμα των φιδιών και για να τους προστατεύει από σκληρά πατώματα και αιχμηρές γωνίες.

Γιατί το θηλυκό φίδι δεν προστατεύει τα αυγά ή τα μωρά του?
Τα φίδια όπως και όλα τα ερπετά έχουν μια μοναδική φύση, πολύ διαφορετική από αυτή που έχουμε συνηθίσει με τα θηλαστικά. Όταν γεννιούνται τα φίδια είναι ανεξάρτητα, μπορούν να κυνηγήσουν και να τραφούν μόνα τους. Έχουν τα ίδια εργαλεία με τους γονείς τους αλλά σε μικρότερο μέγεθος. Έχουν πολύ αναπτυγμένο το ένστικτο τους ακόμα και ως μωρά. Από τη πρώτη στιγμή που θα βγουν από το αυγό θα βγουν να κυνηγήσουν την τροφή τους για να επιβιώσουν. Τα θηλαστικά σε αντίθεση γεννιούνται χωρίς δόντια, χωρίς τρίχωμα, πρέπει να κοιμούνται πολλές ώρες και φυσικά δεν μπορούν να τραφούν μόνα τους.

Γιατί ο κόσμος φοβάται τα φίδια?
Στη λίστα με τις μεγαλύτερες ανθρώπινες φοβίες, η φοβία για τα φίδια βρίσκεται στη πρώτη πεντάδα.

Υπάρχουν τέσσερις κύριοι λόγοι που συμβαίνει αυτό:

  1. Έλλειψη γνώσης. Φόβος για το άγνωστο. Όταν δεν γνωρίζεις τίποτα για το συγκεκριμένο είδος δεν μπορείς να το καταλάβεις και ότι δεν μπορείς να καταλάβεις αναγκαστικά το φοβάσαι.
  2. Μέσα ενημέρωσης. Τα ΜΜΕ παρουσιάζουν – λόγω άγνοιας – διαρκώς μια κακή εικόνα για τα φίδια. Υπερβολικά άρθρα που παραπληροφορούν τα παρουσιάζουν ως μοχθηρά, βλοσυρά και επικίνδυνα αντικείμενα. Οι ταινίες έχουν συμβάλει επίσης με τρομακτικές εικόνες και μη πραγματικές συμπεριφορές.
  3. Κοινωνικά αρχέτυπα. Από μικρές ηλικίες μαθαίνουμε από τους μεγαλύτερους ότι τα φίδια είναι σατανικά και κακά. Ο γονέας παραπληροφορεί τα παιδιά για τη φύση του φιδιού. Οι ενήλικες σκοτώνουν τα φίδια και δείχνουν τη δική τους εκδοχή του «σωστού».
  4. Θρησκευτική παρανόηση. Από μικροί στα θρησκευτικά μαθήματα λόγω της Βίβλου μας δημιουργήθηκε η εικόνα του «καταραμένου όφι»

Πως μπορεί κάποιος να ξεπεράσει το φόβο του για τα φίδια?
Όπως προαναφέραμε η έλλειψη γνώσης δημιουργεί φόβο. Οπότε θα πρέπει να διαβάσει κανείς λίγα πράματα για το φίδι, να καταλάβει τη φύση του, να πειστεί ότι δεν είναι το τρομακτικό πλάσμα που προσπαθούν να μας περάσουν. Για παράδειγμα τρομάζει η διχαλωτή του γλώσσα που μπαινοβγαίνει στο στόμα του. Όταν όμως μαθαίνεις ότι έτσι αισθάνεται το περιβάλλον του, παύει πια να προκαλεί τρόμο. Ένα άλλο παράδειγμα είναι το ότι σέρνεται στο χώμα και δεν έχει πόδια. Όταν όμως συνειδητοποιείς ότι έχει μια τόσο ιδιαίτερη σωματική κατασκευή και έλεγχο των μυών του για να καταφέρει να κινηθεί με αυτό το τρόπο, ενθουσιάζεσαι.

Συνήθισε την εικόνα του. Οι περισσότερες φοβίες δημιουργούνται λόγω της ελλιπής εξοικείωσης. Η φαντασία αντικαθιστά την πραγματικότητα. Παρατηρώντας ένα φίδι που βρίσκεται σε ένα ασφαλισμένο τερράριουμ, το καταλαβαίνεις σιγά σιγά και εξοικειώνεσαι μαζί του.

Τι είναι η έκδυση δέρματος στα φίδια- shed?
Τα φίδια αλλάζουν το εξωτερικό τους δέρμα. Αυτό συμβαίνει διότι το φίδι μεγαλώνει, ενώ το δέρμα του όχι. Κάθε φορά το νέο εξωτερικό δέρμα είναι πιο μεγάλο από το προηγούμενο. Αυτό γίνεται  περιοδικά για όλη τους τη ζωή. Υπάρχουν συγκεκριμένες ενδείξεις ότι το φίδι πρόκειται να προχωρήσει σε έκδυση (shedding). Το χρώμα του δέρματος του θα θαμπώσει, τα μάτια του θα γίνουν γκριζομπλε και θα γίνει πιο αδρανές. Πολλές φορές αλλάζει και ο χαρακτήρας του, γίνεται πιο ντροπαλό και δεν δέχεται χειρισμό. Για να το βοηθήσουμε να βγάλει το παλιό του δέρμα πρέπει να αυξηθεί η υγρασία μέσα στο terrarium. Αυτό γίνεται είτε τοποθετώντας μεγαλύτερο μπολ νερού είτε ψεκάζοντας ελαφρώς. Αφού έχει ολοκληρωθεί το shedding βεβαιωνόμαστε ότι έχει αφαιρέσει επιτυχώς όλο το παλιό δέρμα και δεν έχει μείνει κομμάτι παλιού δέρματος πάνω στο φίδι.

Πόσο συχνά αλλάζει δέρμα το φίδι?
Υπάρχουν 2 παράγοντες  που αυξάνουν ή μειώνουν τη συχνότητα των shed.

  • Συχνότητα ταΐσματος : Όσο περισσότερο τρώει τόσο περισσότερο μεγαλώνει άρα αλλάζει και συχνότερα αλλάζει δέρμα.
  • Ηλικία : Όσο μεγαλώνει το φίδι ηλικιακά, τόσο πιο αραιά αλλάζει δέρμα.

Μπορείς να καταλάβεις την ηλικία του φιδιού από το μέγεθος του?
Όχι, υπάρχουν πολλές παράμετροι που συμβάλλουν στο μέγεθος ενός φιδιού. Το φίδι που ταΐζεται περισσότερο θα μεγαλώσει πιο γρήγορα γιατί η θερμοκρασία επηρεάζει την ανάπτυξη του. Ακόμα και το μέγεθος του τερράριουμ που διατηρούμε το κατοικίδιο μας επηρεάζει την ανάπτυξη του. Αυτό δεν σημαίνει ότι ένα μεγάλο φίδι θα παραμείνει μικρό, αλλά ότι θα αργήσει να φτάσει στο τελικό του μέγεθος.